प्रश्नमंजुषा(५) राज्यव्यवस्था आणि शासन

"राज्यव्यवस्था आणि शासन या विषयाच्या MPSC (राज्यसेवा पूर्व परीक्षा) च्या मागील वर्षांच्या प्रश्नपत्रिकेतील प्रश्न येथे देत आहे. या विषयाचा अभ्यास करत असताना नेहमी हे प्रश्न समोर ठेवावेत जेणेकरून अभ्यासाला अचूक दिशा मिळेल"                                                                                              

१) पंचायत समितीचा प्रशासकीय प्रमुख व सचिव म्हणून कोण कार्य करतो?

  A. विस्तार अधिकारी
  B. ग्रामसेवक
  C. सभापती
  D. गटविकास अधिकारी

----------------------------------------------------------------------
२) महाराष्ट्रातील महानगरपालिकेच्या महापौरांचा कालावधी खालीलपैकी कोणता?

   A. एक वर्ष
   B. अडीच वर्ष
   C. पाच वर्ष
   D. साडेतीन वर्ष

-----------------------------------------------------------------------
३) महाराष्ट्रात एका वित्तीय वर्षात ग्रामसभेच्या किमान किती बैठका घेणे बंधनकारक आहे?

  A. ४
  B. ५
  C. ६
  D. २

------------------------------------------------------------------------
४) भारताचे संविधान तयार करणारी संविधान सभा ……. निर्माण झाली?

  A. १९४६ च्या कॅबिनेट मिशन योजनेन्व्ये
  B. १९४७ च्या भारत स्वातंत्र्याच्या कायद्यान्वये
  C. हंगामी सरकारच्या ठरवान्व्ये
  D. भारताच्या राष्ट्रीय कॉंग्रेस्सद्व्यारा

-------------------------------------------------------------------------
५) महाराष्ट्राच्या विधान परिषदेची सदस्य संख्या(strength) किती आहे?

  A. ७२
  B. ३६
  C. ९०
  D. ७८

-------------------------------------------------------------------------
६) भारत सरकारचा आकस्मिक निधी …. च्या अखत्यारीत आसतो?

  A. राष्ट्रपती
  B. उपराष्ट्रपती
  C. पंतप्रधान
  D. मंत्रीपारीषद

-------------------------------------------------------------------------
७) सन २००९ मध्ये झालेल्या लोकसभेच्या सार्वत्रिक निवडणुकीत किती महिला उमेदवार निवडून आल्या?

  A. पंच्याहत्तर
  B. एकोणसाठ
  C. त्रेसास्त्ठ
  D. पंचावन्न

-------------------------------------------------------------------------
८) संविधानाच्या सरनाम्यात 'धर्मनिरपेक्ष' हा शब्द कोणत्या संविधानदुरुस्तीद्वारे अंतर्भूत करण्यात आला?

  A. चव्वेचाळीसव्वी
  B. एकोणचाळीसाव्वी
  C. श्हात्ताराव्वी
  D. बेचाळीसाव्वी

-------------------------------------------------------------------------
९) सध्याची महाराष्ट्र विधानसभा कितवी आहे?

  A. दहावी
  B. अकरावी
  C. नववी
  D. बारावी

-------------------------------------------------------------------------
१०) पंचायत समितीचे उत्पन्नाचे मार्ग कोणते?

  A. घरपट्टी
  B. जकात
  C. जमिनकर
  D. वरीलपैकी एकही नाही

-------------------------------------------------------------------------
११) खालीलपैकी कोणत्या संविधान दुरुस्तीने विधान परिषदेची सभासद संख्या तेथील विधान सभेच्या सभासद संखेच्या एक-तृतीयांश पेक्षा अधिक असणार नाही,अशी तरतूद करण्यात केली?

  A. सातवी
  B. सतरावी
  C. सेहेचाळीसव्वी
  D. एकाहात्ताराव्वी

-------------------------------------------------------------------------
१२) महाराष्ट्रात ग्रामपंचायतीचा प्रशासकीय प्रमुख कोण असतो?

  A. ग्रामसेवक
  B. सरपंच
  C. उपसरपंच
  D. तलाठी

-------------------------------------------------------------------------
१३) महारष्ट्र लोकसेवा आयोगाचे अध्यक्ष आणि सदस्यांची नेमणूक कोण करतात?

  A. भारताचे राष्ट्रपती
  B. महाराष्ट्राचे राज्यपाल
  C. महाराष्ट्राचे मुख्यमंत्री
  D. भारताचे पंतप्रधान

-------------------------------------------------------------------------
१४) महाराष्ट्रातील जिल्हा परिषदेच्या मुख्य कार्यकारी अधिकाऱ्याची नियुक्ती कोण करतो?

  A. केंद्र सरकार
  B. राज्य सरकार
  C. जिल्हाधिकारी
  D. विभागीय अधिकारी

-------------------------------------------------------------------------
१५) कोणत्या घटना दुरुस्तीप्रमाणे पंचायत समितीमध्ये स्त्रियांकरिता आरक्षणाची तरतूद करण्यात आली?

  A. ७२ वी
  B. ७३ वी
  C. ७४ वी
  D. ७५ वी

-------------------------------------------------------------------------
१६) कोणत्या घटनादुरुस्तीने मतदाराचे पात्रता वय २१ वरून १८ वर्षापर्यंत घटविण्यात आले?

  A. ५७ व्या
  B. ५९ व्या
  C. ६१ व्या
  D. ६३ व्या

-------------------------------------------------------------------------
१७) भारतीय राज्याघटनेतील व्यक्तीच्या मुलभूत कर्तव्याची तरतूद कोणत्या देशाच्या राज्यघटनेवरून घेण्यात आली आहे?

  A. फ्रांस
  B. USA
  C. USSR
  D. जर्मनी

-------------------------------------------------------------------------
१८) भारत सरकार अधिनियम, १९३५ मधील 'सुचानापात्राचा' समावेश १९५० च्या भारतीय संविधानात कसा केला आहे?

  A. मुलभूत हक्क
  B. राज्यानितीची मार्गदर्शक तत्त्वे
  C. मुलभूत कर्तव्ये
  D. केंद्र सूची

-------------------------------------------------------------------------
१९) भारतीय राज्यघटना …… रोजी स्वीकारण्यात आली?

  A. २६ जानेवारी,१९५०
  B. २६ जानेवारी,१९४९
  C. २६ नोव्हेंबर,१९४९
  D. ३१ डिसेम्बर,१९४९

-------------------------------------------------------------------------
२०) पंचायत समितीचे अंदाजपत्रक कोण तयार करतो?

  A. सभापती
  B. उपसभापती
  C. मुख्य कार्यकारी अधिकारी
  D. गटविकास अधिकारी

-------------------------------------------------------------------------
२१) ग्रामापंचायातीमध्ये किती सभासद असू शकतात?

  A. ७ ते १५
  B. १० ते १५
  C. ७ ते १७
  D. १० ते १७

-------------------------------------------------------------------------
२२) जिल्ह्यामध्ये कायदा व सुव्यवस्था राखण्याचे काम कोणाचे आहे?

  A. विभागीय आयुक्त
  B. जिल्हा पोलिस अधीक्षक
  C. जिल्हा न्यायाधीश
  D. जिल्हाधिकारी

-------------------------------------------------------------------------
२३) भारतीय राज्याघटनेच्या कोणत्या कलमात समान नागरी कायद्याची तरतूद आहे?

  A. ४८
  B. ४४
  C. ४६
  D. ५०

-------------------------------------------------------------------------
२४) पंचायत राज पद्धतीचा मुख्य उद्देश कोणता?

  A. आर्थिक स्वावलंबन
  B. लोकशाही विकेंद्रीकरण
  C. प्रशासकीय शिक्षण
  D. ग्रामविकास

-------------------------------------------------------------------------
२५) खालीलपैकी कोणता हक्क हा भारतीय नागरिकांचा मुलभूत हक्क नाही?

  A. समतेचा हक्क
  B. शोशानाविरुधाचा हक्क
  C. मालमत्तेचा हक्क
  D. घटनात्मक उपाययोजनेचा हक्क

-------------------------------------------------------------------------