लोकसभा- राज्‍यनिहाय जागा

Lok Sabha- State Wise Seats

लोकसभा तयार करण्‍यासाठी संपूर्ण देशाला 543 संसदीय मतदारसंघात विभाजित केले असून या प्रत्‍येक मतदार संघातून 1 सदस्‍य निवडून येतो. पात्र उमेदवार थेट लोकसभा सदस्‍यांची निवड करतात. भारताचे राष्‍ट्रपती अँग्‍लो-इ‍ंडियन समाजाचे प्रतिनिधी म्‍हणून जास्‍तीत जास्‍त 2 सदस्‍यांची निवड करतात. लोकसभेतील काही जागा या अनुसूचित जाती व अनुसूचित जमातीसाठी राखीव आहेत. वर्ष 2008 मध्‍ये मर्यादा (डेलिमीटेशन) आयोगाने जारी केलेल्‍या आदेशानुसार, 84 जागा अनुसूचित जाती व 47 जागा अनुसूचित जमातीसाठी राखीव ठेवण्‍यात आल्‍या आहेत. याआधी अनुसूचित जातीसाठी 79 व अनुसूचित जमातीसाठी 41 राखीव जागा होत्‍या.

राज्‍यनिहाय जागा व 2008 मध्‍ये डेलिमीटेशन नंतर अनुसूचित जाती व अनुसूचित जमातींसाठी राखीव जागा

अ.क्रं.	राज्‍य/केंद्रशासित प्रदेश	विधानसभा व संसद या दोन्‍ही सदनांमध्‍ये 2004 ला 1976 च्‍या आदेशानुसार ठरविलेले मतदार संघ			विधानसभा व संसद या दोन्‍ही सदनांमध्‍ये 2008 च्‍या आदेशानुसार ठरविलेले मतदार संघ
अ.क्रं.	राज्‍य/केंद्रशासित प्रदेश	एकूण	अनुसूचित जातींसाठी राखीव	अनुसूचित जमातींसाठी राखीव	एकूण	अनुसूचित जातींसाठी राखीव	अनुसूचित जमातींसाठी राखीव
	राज्‍य
1.	आंध्र प्रदेश	42	6	2	42	7	3
2.	अरुणाचल प्रदेश*	2	-	-	2	-	-
3.	आसाम*	14	1	2	14	1	2
4.	बिहार	40	7	-	40	6	-
5.	छत्‍तीसगड	11	2	4	11	1	4
6.	गोवा	2	-	-	2	-	-
7.	गुजरात	26	2	4	26	2	4
8.	हरियाणा	10	2	-	10	2	-
9.	हिमाचल प्रदेश	4	1	-	4	1	-
10.	जम्‍मू व काश्मिर*	6	-	-	6	-	-
11.	झारखंड@	14	1	5	14	1	5
12.	कर्नाटक	28	4	-	28	5	2
13.	केरळ	20	2	-	20	2	-
14.	मध्‍यप्रदेश	29	4	5	29	4	6
15.	महाराष्‍ट्र	48	3	4	48	5	4
16.	मणिपूर*	2	-	1	2	-	1
17.	मेघालय	2	-	-	2	-	2
18.	मिझोरम	1	-	1	1	-	1
19.	नागालँड*	1	-	-	1	-	-
20.	ओडिशा	21	3	5	21	3	5
21.	पंजाब	13	3	-	13	4	-
22.	राजस्‍थान	25	4	3	25	4	3
23.	सिक्‍कीम	1	-	-	1	-	-
24.	तामिळनाडू	39	7	-	39	7	-
25.	त्रिपुरा	2	-	1	2	-	1
26.	उत्‍तराखंड	5	-	-	5	1	-
27.	उत्‍तर प्रदेश	80	18	-	80	17	-
28.	पश्चिम बंगाल	42	8	2	42	10	2
	केंद्रशासित प्रदेश
1.	अंदमान व निकोबार बेटे	1	-	-	1	-	-
2.	छत्‍तीसगड	1	-	-	1	-	-
3.	दादरा व नगर हवेली	1	-	1	1	-	1
4.	दिल्‍ली	7	1	-	7	1	-
5.	दमण व दिव	1	-	-	1	-	-
6.	लक्षद्विप	1	-	1	1	-	1
7.	पॉंडेचेरी	1	-	-	1	-	-
	एकूण जागा	543	79	41	543	84	47

* - मर्यादा आयोगाच्या अखत्यारीतील वगळलेली राज्‍य
@ मर्यादा सुधारणा कायदा 2008 च्या सेक्शन 10 बी नुसार दिलेल्या आदेशानुसार उपरोक्त जागा ठरविण्यात आल्या.